بذر کتان چطور باعث کاهش وزن می شود؟

دراین متن به تاثیر بذر کتان در لاغری میپردازیم ،شما می توانید سوالات خود را در خصوص تاثیر مواد غذایی مختلف در چاقی و لاغری ، با دکتر فرزاد احمدی متخصص رژیم لاغری در اصفهان مطرح نمایید.

بذر کتان به صورت دانه های کوچک و قهوه ای رنگ یا برنزی ،از تمدن های اولیه بشر کشت شده و به خاطر روغن و فیبر دانه هایش مورد استفاده قرار می گرفتند.بذر کتان یا دانه کتان علاوه بر این که از ارزش غذایی بالایی برخوردار است،به جهت مقادیر زیادی موسیلاژ(فیبر ژله ای محلول در آب) در رژیم های کاهش وزن و تنظیم قند خون در دیابتی ها هم توصیه می شود.در این دانه،موسیلاژ غیر قابل هضم می باشدو می تواند تخلیه محتویات معده به روده را به تعویق انداخته و درنتیجه باعث حس سیری و پری در شخص می شود لذا در تنظیم برنامه های رژیم کم کالری جهت لاغری تجویز می شود.دانه های آن غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و آنتی اکسیدان و ویتامین های ضروری است.

100 گرم از این دانه حاوی 534 کیلو کالری است.بذر کتان به دلیل دارا بودن پروتیین های گیاهی از جمله اسید امینه های آرژنین،اسید اسپارتیک و اسید گلو تامیک مورد توجه گیاه خواران است.مصرف 100 گرم آن بیش از 19 درصد ازنیاز بدن ما به پروتیین،فیبرهای غذایی و برخی از ویتامین های گروه بی و مواد معدنی را تأمین میکند.

یک قاشق غذاخوری پودر تخم کتان به اندازه 4 عدد گردو امگا 3 دارد و به عنوان غنی ترین منبع امگا 3 شناخته شده است.در هر 100 گرم تخم کتان، 42 گرم چربی وجود دارد که در بخش غیر اشباع آن شامل 23 گرم اسیدهای چرب امگا 3 و 6 گرم اسیدهای چرب امگا 6 می باشد هم چنین حاوی 55 درصد آلفا لینولنیک اسید می باشد.

تحقیقات انجام شده نشان می دهد که اسید چرب امگا 3 به علت اثرات ضد التهابی شناخته شده ممکن است به کاهش خطر ابتلا به فشار خون،سکته مغزی، بیماری عروق کرونری کمک کند.

میزان مناسب امگا3 برای بلوغ سیستم عصبی در نوزادان ضروری بوده و به رشد کلی بدن کمک می کند. این بذربه دلیل توانایی در تعادل استروژن(هورمون جنسی زنانه) تا حدودی از پوکی استخوان و تحلیل رفتن بافت استخوانی جلوگیری می کند.

مصرف منظم بذر کتان در رژیم غذایی باعث کاهش کلسترول بد خون( ال دی ال) شده و سطح کلسترول خوب( اچ دی ال) را در خون افزایش می دهد.رژیم حاوی تخم کتان از سخت شدن عروق و شریان ها جلوگیری کرده و از این رو به سلامت قلب کمک می کند.این بذر قدرت آنتی اکسیدانی بالا دارد و می تواند با استرس اکسیداتیو که عامل ابتلا به دیابت است مقابله نماید.

لیگنان( گروهی از فیتو استروژنها) موجود در آن به عنوان ضد سرطان شناخته شده و بدن را در برابر سرطان محافظت میکندو از بروز بیماری ها و عفونت ها جلوگیری می کند.هم چنین لیگنان تا حدودی سبب بهبود قند خون می شود.
لیگنان موجود در این دانه 7 برابر بیشتر ازدانه های کنجد است که می تواند به کاهش عدم تعادل هورمونی در زنان یائسه کمک کند. در واقع لیگنان ها با داشتن خاصیت استروژنی می توانند جایگزین هورمون درمانی زیر نظر پزشک، برای متعادل کردن هورمون های زنانه مورد استفاده قرار گیرند.لذا در نظم قاعدگی و داشتن سیکل منظم زنان هم کمک میکند.

ویتامین ای( گاما توکو فرول)در بذر کتان به عنوان یک آنتی اکسیدان محلول در چربی قدرتمند است که برای حفظ یک پارچگی مخاط و پوست از طریق محافظت از رادیکال های مضر آزاد اکسیژن مورد نیاز می باشد.
روغن کتان در صنعت دارو سازی کاربرد داشته و به عنوان یک روغن پایه در داروهای سنتی استفاده می شود. در پخت و پز هم میتوان از این روغن استفاده کرد که دارای عطر و طعم خوشمزه ای می باشد اما باید در جای خنک و تاریک آن را نگهداری کرد و در هنگام پخت بهتر است از دمای پایین استفاده شود تا خواص آن محفوظ بماند.در این روغن بهترین نسبت امگا 6 به امگا 3 وجود دارد.

بذر کتان شامل ویتامین های گروه بی مانند ریبو فلاوین، نیاسین، تیامین،پانتوتنیک اسید،پیریدوکسین و فولاتها است. این بذر غنی از مواد معدنی مانند منگنز،پتاسیم،کلسیم،منیزیوم، آهن، سلنیوم و روی می باشد.تخم کتان به عنوان رقیق کننده خون می تواند عمل کند.

در رژیم های کاهش وزن که عده ای از افراد با مشکل یبوست مواجه می شوند، می توانند از بذر کتان آسیاب شده با آب ولرم یا دانه های کتان همراه با سالاد ، سبزیجات متنوع و یا در انواع سوپ استفاده کنند و از خواص ملین بودن آن بهره ببرند.لذا این بذر در سلامت دستگاه گوارش تأثیر گذار می باشد.

تخم کتان را با آب فراوان میل کنید

بهتر است در هنگام استفاده از پودر تخم کتان، آب زیادی بنوشیدن تا باعث اختلال در روده‌ها نشود. می‌توانید برای کاهش وزن بیشتر، مقداری از آن را به یک بطری آب اضافه کنید و در طول روز، از آن بنوشید.

تخم کتان برای صبحانه

اگر می‌خواهید از فوائد این بذر برای کاهش وزن کمک بگیرید، بهتر است از آن در وعده صبحانه استفاده کنید. کمی تخم کتان را به یک فنجان ماست کم چرب اضافه کنید و یا این که آن را به یک کاسه جوی دوسر پخته شده اضافه نمایید. این 2 ترکیب برای کاهش وزن و سرعت بخشیدن به آن و هم چنین کاهش اشتها بسیار مفید است.

تخم کتان بوداده

از بذر کتان بوداده در انواع سالاد و سوپ استفاده کنید. تخم کتان طعم و بوی بسیار خوبی دارد و غذای رژیمی شما برای کاهش وزن را خوشمزه‌تر و البته موثرتر می‌کند.

موارد احتیاط استفاده از بذر کتان

در افراد مبتلا به تورم یا التهاب روده ، انسداد روده و مری نباید ازتخم کتان استفاده شود.به دلیل این که فیبر در پوشش بیرونی تخم کتان است ،در صورتی که در مقادیر زیاد خورده شود ممکن است باعث علائم گوارشی ،مانند نفخ ، شکم درد، اسهال شود.

این بذر حاوی تیوسیانات است که باعث مهار جذب ید در غده تیرویید می شود اما نباید زیاد نگران سمیت آن بود، زیرا یک فرد باید یک کیلو تخم کتان در روز مصرف کند تا به آن میزان سمیت برسد.ضمن اینکه در بذر کتان با حرارت دیدن،گلیکوزیدهای سیانوژنیک از بین می رود و تیوسیانات در خون دیده نمی شود.در کم کاری تیرویید ، اسید فیتیک موجود در بذر کتان باعث مهار جذب ید و منیزیوم در روده می شود. بنابراین باید مصرف ید و منیزیوم کافی بوده و مکمل این ها هم زمان با مصرف تخم کتان نباشد.

در نتیجه در افراد مبتلا به کم کاری تیرویید مصرف تخم کتان به میزان کم( حد اکثر یک قاشق غذاخوری در روز) به صورت حرارت دیده مانعی ندارد و هم زمان با مصرف مکمل یا داروی تیرویید نباید باشد.به دلیل اینکه لیگنان ها در بذر کتان دارای فعالیت شبه استروژن است، مصرف بیش از حد آن در دوران بارداری توصیه نمیشود.

اگر به سرطان های وابسته به هورمون مانند سینه یا رحم مبتلا هستید، دانه های کتان را مصرف نکنید.فیبر موجود در تخم کتان با مصرف بعضی از داروها تداخل دارد از جمله رقیق کننده های خون مانند آسپیرین

به همین دلیل اگر در حال مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهابی غیر استروییدی هستید و یا در صورت داشتن کلسترول بالا از داروهای کاهنده کلسترول استفاده می کنید، بذر کتان را در میزان کم و با احتیاط مصرف نمایید.
شیلا ایزدی
مشاور تغذیه و رژیم درمانی
نظام پزشکی.ت 3171
Ref:nutritional value and functional properties of flaxseed
کنکاشی نو در خوراکیها با رویکرد علمی